Forse groei werkgelegenheid in 2018
Na jaren van daling steeg het aantal banen (inclusief zelfstandigen) in 2017 met circa 700, gevolgd door een veel grotere stijging in 2018 met ruim 3.000 banen. Het aantal banen komt daarmee voor het eerst sinds 2011 weer uit boven de 100.000 (100.580). De groei van het aantal banen speelt zich af in bijna alle sectoren. De economische topjaren die de vlak achter ons liggen vertalen zich in een flinke groei in de marktsector. Opvallend daarbij is dat het langjarige banenverlies in de industrie is omgebogen in een groei. In de groep overheid, onderwijs en zorg is de groei meer bescheiden.
Ook het aantal vestigingen van bedrijven en instellingen in Nijmegen is in 2018 sterk gegroeid, van ruim 14.500 in 2017 naar ruim 15.500.
Figuur: Ontwikkeling aantal banen in Nijmegen. Bron: PWE-Gelderland 2018.
In de periode 2014-2017 groeide de werkgelegenheid in de meeste benchmarksteden, vooral in Eindhoven en Groningen. Nijmegen en Arnhem bleven daarbij achter. In 2018 maakt Nijmegen een groeispurt, maar ook in de benchmarksteden is het aantal banen in 2018 (flink) gegroeid.
In Nijmegen-Centrum is het aantal banen gegroeid van circa 14.500 in 2016 naar circa 15.000 in 2018. Sinds 2016 is de werkgelegenheid in de horecasector in het stadscentrum van Nijmegen groter dan de werkgelegenheid in de detailhandel. De werkgelegenheid in de detailhandel is afgenomen (van 2.950 in 2011 naar 2.650 in 2018), terwijl de werkgelegenheid in de horecasector is gestegen van 2.600 in 2011 naar bijna 3.000 in 2018.
Laatste jaren groeit aantal banen in de clusters Life Sciences en High Tech
Health en High Tech zijn in het coalitieakkoord benoemd als sterke clusters, die Nijmegen en omgeving onderscheidend vermogen geven. De banen ontwikkeling in deze clusters is als volgt:
- Life Sciences: van 9.838 banen in 2009 naar 10.628 banen in 2018 (+8%). Dit is inclusief UMC St Radboud.
Kijken we naar de banenontwikkeling binnen de gezondheidszorg in volle breedte dan is het aantal banen gestegen van 30.120 in 2016 naar 30.520 in 2018. - High Tech Systems & Materials (NXP is de grootste werkgever binnen deze sector): van 7.694 banen in 2009 naar banen 6.734 in 2018 (-12%; ). In 2015 werd het laagste aantal bereikt (6.103). Daarna was er weer een opleving.
- In de periode 2013-2017 groeide het aantal banen op en rond de campussen (Heijendaal en Winkelsteeg/Novia Tech Campus) met 2.690 banen.
Ook zijn in het coalitieakkoord een aantal kansrijke economische sectoren benoemd: logistiek, circulaire economie en energietransitie en vrijetijdseconomie. De banenontwikkeling in deze sectoren is als volgt:
- Logistiek: van 2.490 banen in 2009 naar 2.350 banen in 2018 (-6%).
- Circulaire economie en energietransitie: Nijmegen telt ruim 1.000 banen in milieu- en duurzaamheidssector. Het gaat vooral om recycling.
- Vrijetijdseconomie: In 2017 vinden 6.780 mensen werk in toerisme en recreatie, waarvan 3.621 in Nijmegen-Centrum. Het aantal banen in de horeca is in periode 2013-2017 flink gegroeid (+15%).
Werkloosheid gedaald naar lage niveau van voor de economische crisis
Ten gevolge van de economische crisis steeg de werkloosheid onder de Nijmeegse beroepsbevolking van 4,7% in 2008 naar 9,1% in 2013. In 2018 is de werkloosheid weer terug op het lage niveau van 2008 (4,8%). De ontwikkeling van de werkloosheid in Nijmegen volgt het gemiddelde beeld voor de benchmarksteden. In Nederland ligt de werkloosheid wat lager (3,8%) dan in de benchmarksteden (gemiddeld 4,7%).
Figuur: Ontwikkeling werkloosheidspercentage voor Nijmegen en Nederland. Bron: CBS.
In Nijmegen is ruim de helft van de beroepsbevolking hoog opgeleid (52%). Ook in Groningen en Leiden is ongeveer de helft hoog opgeleid. Het gemiddelde voor de benchmarksteden ligt lager (45%). In Nijmegen, Groningen en Leiden is het aantal studenten per 1.000 inwoners hoger dan in de andere benchmarksteden. Een deel van die studenten blijft na afloop van de studie in de stad wonen.
Onder hoogopgeleiden in Nijmegen is het aandeel werklozen (2 à 3% in 2018) een stuk lager dan onder laagopgeleiden (personen zonder startkwalificatie) (ruim 11%).
Het cijfer voor jeugdwerkloosheid ligt meestal ruim boven het algemene werkloosheidscijfer. In 2018 lag de werkloosheid onder 15-24-jarigen in Nijmegen op circa 8% (was circa 11% in de jaren 2014 t/m 2016).
Stedenvergelijking: meer banen binnen een redelijke afstand van de stad
De specialisatie van de stad in onderwijs en gezondheidszorg zien we vertaald in de verhouding niet-commerciële versus commerciële diensten. In Nijmegen is het aandeel werknemersbanen in de niet-commerciële diensten het hoogst van alle benchmarksteden (50% tegenover gemiddeld 40% voor de benchmarksteden) en het aandeel banen in de commerciële diensten het laagst (41% tegenover gemiddeld 49% voor de benchmarksteden). Het aandeel banen in de industrie is, net als in de benchmarksteden, veel kleiner (9%).
| jaar | NIJMEGEN | gemiddelde |
---|---|---|---|
netto arbeidsparticipatie (% werkenden in potentiële beroepsbevolking) | 2017 | 66,6 | 64,7 |
beroepsbevolking: % laag opgeleid | 2017 | 16 | 18 |
beroepsbevolking: % middelbaar opgeleid | 2017 | 32 | 37 |
beroepsbevolking: % hoog opgeleid | 2017 | 52 | 45 |
% zelfstandigen zonder personeel in werkzame beroepsbevolking | 2017 | 8,4 | 8,4 |
aantal banen per 1.000 inwoners in de leeftijd 15-74 jaar | 2017 | 702 | 763 |
% banen van werknemers in nijverheid en energievoorziening | 2017 | 9 | 10 |
% banen van werknemers in commerciële dienstverlening | 2017 | 41 | 49 |
% banen van werknemers in niet-commerciële dienstverlening | 2017 | 50 | 40 |
aantal vestigingen per 1.000 inwoners in de leeftijd 15-74 jaar | 2017 | 106 | 107 |
positie in ranglijst bereikbaarheid van banen per auto en OV (voor 50 grootste steden) | 2018 | 23 | 31 |
werkloosheidspercentage (CBS) | 2018 | 4,8 | 4,7 |
Figuur: Vergelijking met benchmarksteden voor werk. Bronnen: CBS, waarstaatjegemeente.nl, Atlas voor gemeenten.
Het aantal banen per 1.000 15-74-jarigen ligt in Nijmegen (702) lager dan gemiddeld in de benchmarksteden (763). Daarbij moet wel bedacht worden dat Nijmegen beter dan gemiddeld scoort als het gaat om de bereikbaarheid van banen (alleen Leiden en Arnhem scoren hoger). Rondom Nijmegen zijn er dus gemiddeld genomen ten opzichte van de benchmarksteden meer banen binnen een redelijke afstand van de stad. Veel Nijmegenaren werken buiten Nijmegen (circa 45.000). Dat doen ze vooral in gemeenten wat verder van Nijmegen en niet vaak in de gemeenten rond de stad (10% van de uitgaande pendel). Omgekeerd wordt ruim zes op de tien banen van werknemers in Nijmegen vervuld door mensen die niet in Nijmegen wonen. Onder hen vooral veel mensen die in de gemeenten direct rond Nijmegen wonen (een derde van de inkomende pendel), maar ook veel die in de rest van Gelderland of Noord-Brabant wonen. Na de economische crisis groeide de uitgaande pendel met 10.600 banen (+30%) veel harder dan de inkomende pendel (+5300, +10%).
Het aandeel zzp’ers onder de personen behorend tot de werkzame beroepsbevolking is in Nijmegen gemiddeld (ruim 8%). Door de groei van het aantal zzp’ers zijn er behalve op bedrijventerreinen ook veel bedrijven in woonwijken gevestigd.