Ten opzichte van 2017 is het aantal cliënten voor maatwerkvoorzieningen binnen de jeugdhulp met ongeveer 120 cliënten toegenomen naar circa 4.350 over heel 2018. De meesten daarvan krijgen een vorm van ambulante hulp. Het laatste kwartaal van 2018 ontvingen 400 personen jeugdhulp met verblijf. Voor de kwaliteit van de ondersteuning gaven de jongeren en ouders in 2017 een 7,2 respectievelijk 7,9. Dat was hoger dan in 2016. Het totaal aantal cliënten voor maatwerkvoorzieningen binnen de Wmo (exclusief beschermd wonen) nam licht toe van 11.650 over heel 2017 naar 11.850 over heel 2018. Het aantal cliënten beschermd wonen steeg van circa 1.450 naar over heel 2017 naar 1.500 over heel 2018 (circa 800 Nijmegenaren en 700 inwoners uit de regiogemeenten; Nijmegen heeft centrumfunctie voor de uitvoering van beschermd wonen). De waardering van Wmo-cliënten voor de kwaliteit van de ondersteuning is tamelijk stabiel (7,7). Cliënten beschermd wonen zijn het minst tevreden (6,6).

Figuur: Rapportcijfers cliënten jeugdhulp en Wmo voor het regelen van de hulp en de kwaliteit van de hulp. Bron: cliëntervaringsonderzoek Wmo 2018 en cliëntervaringsonderzoek jeugdhulp 2017.

De 10 sociale wijkteams fungeren als toegangspoort voor ondersteuning en zorg (waaronder Wmo en jeugdhulp). Sinds de start in 2015 hebben zich daar 19.000 tot 20.000 verschillende personen gemeld. Na een periode van groei is het aantal aanmeldingen in 2018 gestabiliseerd (circa 10.000).

Het aantal 70-plussers stijgt in het hoofdscenario van onze bevolkingsprognose van ruim 18.000 in 2018 naar circa 28.500 in 2035.  Daardoor zal de vraag naar zorg en naar woningen die vanuit het oogpunt van wonen met zorg geschikt zijn flink toenemen. Van de huidige woningvoorraad is bijna een kwart (18.500) een nultredenwoning. Bijna driekwart van de nultredenwoningen zit in de huursector en tachtig procent is etagebouw. Een derde van de 18.700 65+ huishoudens woont in een nultredenwoning.

Kijken we breder naar het hele sociale domein (gemeentelijke voorzieningen/regelingen op vlak van zorg, werk, participatie, inkomensondersteuning, onderwijs, overlast- en multiprobleemaanpak, geestelijke gezondheidszorg en maatschappelijk werk) dan zien we dat ruim 30.000 personen gebruikmaken van één of meer voorzieningen/regelingen. Daarbij is er in sterke mate sprake stapeling van het gebruik van voorzieningen. Bij ruim 3,5% van de huishoudens is er sprake van 5 of meer klantrelaties. Deze huishoudens bepalen bijna 30% van de klantrelaties. De mate van stapeling is vergelijkbaar met twee jaar geleden. Tot de huishoudens met stapeling horen naar verhouding veel eenoudergezinnen en huishoudens van niet-westerse komaf, en veel meer mensen uit (laagbouw)huurwoningen dan koopwoningen.

Bij de aanpak van zorgvragen wordt zo veel mogelijk geprobeerd het eigen netwerk rondom mensen die ondersteuning nodig hebben een bijdrage te laten leveren. In de periode 2013-2017 is het percentage Nijmegenaren dat zich inzet voor anderen ongeveer gelijk gebleven; 13% biedt dagelijks of wekelijks mantelzorg en 18% biedt regelmatig hulp aan personen buiten het eigen huishouden. Als we alle vormen van vrijwillige inzet voor de samenleving meerekenen (bijvoorbeeld ook vrijwilligerswerk voor organisaties en inzet voor de buurt), dan blijkt 55% van de Nijmegenaren zich in te zetten. Dat is een paar procentpunten hoger dan in 2013 (53%) en 2015 (52%).

Na een lichte daling van het percentage Nijmeegse huishoudens onder de lage inkomensgrens (met kans op armoede), nam dit percentage in 2017 weer wat toe tot 12,5%. Het aandeel huishoudens dat langdurig (minstens 4 jaar) een inkomen onder de lage-inkomensgrens heeft, nam toe van 4,5% in 2014 tot 5,7 in 2017. Het aandeel met een laag inkomen is relatief groot onder jongeren, alleenstaanden en eenoudergezinnen.

Figuur: Percentage huishoudens (langdurig) onder de lage-inkomensgrens. Bron: CBS.

Vanaf halverwege 2017 is het aantal bijstandsuitkeringen voor het eerst sinds lange tijd licht aan het dalen (van 7.900 naar 7.400 eind 2018). De terugloop in Nijmegen is iets kleiner dan gemiddeld in Nederland. In de Burgerpeiling 2017 gaf 6% van de Nijmeegse huishoudens aan dat de financiële situatie van hun huishouden slecht was; in 2013 was dat nog 11%. Circa 15% huishoudens maakt gebruik van inkomensondersteunende maatregelen. Het Nibud heeft in 2017 berekend dat als minimahuishoudens in Nijmegen gebruikmaken van de bestaande gemeentelijke en landelijke inkomensregelingen, zij voldoende budget hebben om van te leven.

De meeste kinderen en jongeren voelen zich goed gezond. Wel zijn er diverse aandachtspunten, onder meer dat veel kinderen en jongeren meer zouden moeten bewegen. Bij 7% van de kinderen en 5% van de jongeren is er een verhoogd risico op psychosociale problemen. Enkele cijfers duiden op een afname van jeugdoverlast. Het aantal voortijdige schoolverlaters is de laatste jaren na een periode van daling weer gestegen.

Het percentage volwassenen dat zich goed tot zeer goed gezond voelt, nam ten opzichte van 2015 licht toe tot 78% in 2017. Het aantal rokers is afgenomen en meer volwassenen sporten en eten regelmatig groente en fruit. Wel is het aandeel met overgewicht nog altijd fors (29% matig, 10% ernstig) en blijft het zo dat personen met een lagere sociaaleconomische status zich minder vaak gezond voelen, minder sporten en vaker afhankelijk zijn van mantelzorg. Opvallend is stijging van het percentage volwassenen dat ernstig eenzaam is (van 7% in 2012 naar 12% in 2016) Deze stijging geldt voor de leeftijdscategorieën tot 65 jaar. Bij de 65-plussers is het aandeel dat ernstig eenzaam is weinig veranderd. Het aantal meldingen van verwarde personen is in 2018 weer gestegen. Achter de meldingen gaan verschillende soorten problematiek schuil (onder meer psychische stoornissen, dementie, relatieproblemen en verstandelijke beperkingen).