Het totale gas- en elektriciteitsverbruik in Nijmegen neemt de laatste 10 jaar af:

• Dat komt vooral voor rekening van de gestage vermindering van het zakelijke energieverbruik in onze stad.
• Het totale particuliere gas- en elektriciteitsverbruik is de laatste jaren (na 2012) enigszins gestegen.
• Het particuliere verbruik per woning bekeken geeft daarentegen een dalende trend, hoewel het relatieve gemiddelde gasverbruik na 2013 stabiliseert.

Er is een verdiepend rapport beschikbaar, waarbij het energieverbruik in Nijmegen verder wordt geanalyseerd en aangevuld met andere bronnen.

Er zijn diverse factoren van invloed op het totale energieverbruik in Nijmegen:

• Nijmegen kent een sterk groeiend aantal woningen, maar ook bedrijfsbeëindigingen. Beiden zijn van grote invloed op het stedelijk energieverbruik.
• De trends sluiten aan bij landelijk onderzoek (CBS Statistische Trends 2018) waarin naar voren komt dat ruim de helft van de burgers zegt enigszins bewust bezig te zijn met het eigen energiegebruik en iets meer dan een derde deel aangeeft hier heel bewust mee bezig te zijn.
• Er speelt een toenemend gebruik van elektrische energie of aardgas door voertuigen, waaronder openbaar vervoer. Dat verhoogt de verbruikscijfers.
• Met het nieuwe warmtenet worden inmiddels duizenden woningen verwarmd met restwarmte van de afvalenergiecentrale ARN. Dat beperkt het stedelijk gasverbruik.
• In de registraties zijn er geregeld aanpassingen in de verdeling van verbruik tussen zakelijk en particulier. Bijvoorbeeld vanwege bedrijfsbeëindigingen door zzp-ers en wijzigende definities bij de energiebedrijven. Ook worden verbruikscijfers vaak met terugwerkende kracht gecorrigeerd.
• Nieuwe woningen in de Waalsprong en Waalfront waren voor 2015 op een tijdelijke warmtecentrale aangesloten (geregistreerd als gasverbruik bedrijven en niet als particulier) en later op het warmtenet. Dit vertekent bijvoorbeeld (de daling van) het gasverbruik van bedrijven en het gemiddeld energieverbruik per inwoner.
• In 2016 is in Nijmegen Noord de 'Pieter Wiersma hulpwarmtecentrale' geopend, een grote (incidentele) gasverbruiker;
• Bij een deel van de huishoudens met zonnepanelen draait de elektrameter terug, wat het verbruik (ten onrechte) lijkt te verminderen.

Figuur: Gas- en elektriciteitsverbruik verbruik in Nijmegen (gestandaardiseerd, m3 en mWh): zakelijk en particulier. Onderstaand: Particulier gas- en elektraverbruik in Nijmegen (gestandaardiseerd, m3 en mWh per woning). Bron: Energie in Beeld, CBS.

Nijmeegse burgers weten vaak hoeveel elektriciteit en gas er maandelijks in het huishouden wordt verbruikt. Vooral als het gaat om de prijs die daarvoor moet worden betaald:

• 50% is zich bewust van het maandelijks verbruik van elektriciteit en gas (panelleden);
• het maandbedrag voor elektriciteit en gas is bij nog een groter deel bekend: 75%.

De verwachting is dat dit bewustzijn in de toekomst zal toenemen, onder andere door de opkomst van slimme energiemeters.

Uit landelijk onderzoek (CBS Statistische Trends 2018) is bekend dat bijna drie kwart van de burgers het belangrijk vindt dat de eigen energie goedkoop en milieuvriendelijk is. Verder vindt 16% het belangrijker dat het verbruik goedkoop is, en 12% dat het milieuvriendelijk wordt opgewekt.

Figuur: Kennis van maandelijks verbruik en kosten van elektriciteit en gas in het huishouden (in procenten)

Bron: Peiling Duurzaamheid en Milieu, Stadspanel 2013 en 2017

Energieprestaties:

• meten we af aan de hand het energieverbruik per woning en van de rode of juist groene energielabels;
• gaan over de energie die nodig is voor het verwarmen of koelen van het binnenklimaat, het warm tapwater en de verlichting. Dus niet koken, wassen of koelkast.

Zijn woningen in Nijmegen energiezuinig? Op het eerste gezicht lijkt er ruimte voor verbetering:

• Het gemiddeld gasverbruik in Nijmeegse woningen is relatief hoog in vergelijking met andere steden, vooral onze appartementen en vrijstaande woningen blijven gemiddeld genomen achter.
• Mogelijk treedt er vertekening op in deze cijfers doordat veel nieuwe, energiezuinige woningen in Nijmegen (en bijvoorbeeld ook in Tilburg) geen gas verbruiken. Deze zijn aangesloten op stadsverwarming.

Figuur: Gasverbruik per woning in m3, stedenvergelijking. Bron: CBS (cijfers 2017, voorlopige cijfers).

Bijna zes van de tien Nijmeegse woningen zijn inmiddels voorzien van een energielabel:

• de energieprestaties van dat deel van de Nijmeegse woningvoorraad is vergelijkbaar met andere steden, waarbij Nijmegen verhoudingsgewijs veel energiezuinige woningen kent (15,5% minimaal een energielabel A);
• de energielabels B en C vormen in Nijmegen de grootste categorie;
• in Nijmegen en Tilburg is het aandeel woningen met minimaal een energielabel A relatief hoog.

Figuur: Energetische kwaliteit van de woningvoorraad: aandeel woningen naar energielabel (2018).

Bron: Registratiesysteem energielabels gebouwen, RVO, bewerking door ABF Research.