Nijmegen vormt voor velen een schoon en veilig leefmilieu. Desalniettemin zijn er aandachtspunten:
- Er speelt in de woonomgeving veel geluidsoverlast van buren of buurtgenoten en van verkeerslawaai.
- Stankoverlast komt minder naar voren, deze is er vooral van gft-containers of afvalbakken, barbecue of open vuren en wegverkeer.
- De luchtkwaliteit vraagt vooral aandacht rond de grotere stadswegen.
- Hoewel in aantal afnemend zijn er diverse milieubelastende of risicovolle bedrijven binnen onze gemeente.
Veel geluidsoverlast in de woonomgeving
Geluidoverlast?
Jazeker, een meerderheid heeft te maken met geluidsoverlast in de eigen woonomgeving:
- 15% van de Nijmeegse huishoudens ervaart deze hinder in 2017 vaak en 44% op bepaalde momenten.
- Meest genoemde oorzaken zijn geluid van buren of buurtgenoten, van wegverkeer, van bromfietsen of motoren en van groepen jongeren op straat.
- Ruim 5% van alle Nijmeegse huishoudens geeft aan dat er als gevolg hiervan gezondheidsklachten spelen.
Neemt geluidsoverlast toe?
Hinder van geluid in de eigen buurt lijkt na 2013 wat af te nemen, hoewel uit de cijfers blijkt dat in 2017 weer wat meer Nijmeegse huishoudens dit naar voren brengen.
Figuur: Percentage huishoudens dat vaak geluidsoverlast ervaart in eigen buurt. Bron: Burgerpeiling.
Belangrijkste oorzaken van geluidsoverlast?
De meest genoemde bronnen van geluidoverlast in Nijmegen:
- buren of buurtgenoten (7% van alle Nijmeegse huishoudens ervaart hiervan vaak geluidhinder, 20% ervaart hiervan soms hinder);
- wegverkeer (8% vaak geluidhinder, 19% soms);
- bromfietsen of motoren (6% vaak geluidhinder, 15% soms);
- groepen jongeren op straat (5% vaak geluidhinder, 11% soms);
- evenementen of feesten (3% vaak geluidhinder, 10% soms);
Minder genoemde bronnen van geluidhinder zijn blaffende honden en horeca(bezoekers).
Veel herrie in het stadscentrum?
Nijmegen Centrum valt inderdaad op:
- Hier geeft 1 op de 3 huishoudens aan vaak geluidsoverlast vanuit de buurt te ervaren, en ruim de helft van de huishoudens op bepaalde momenten.
- Deze geluidsoverlast wordt vooral veroorzaakt door groepen jongeren die op straat rondhangen, horeca(bezoekers) en wegverkeer.
- In Nijmegen-Nieuw-West en Lindenholt komt regelmatige geluidsoverlast minder voor dan elders.
- In Nijmegen-Zuid laat het aandeel huishoudens dat vaak geluidoverlast ervaart sinds 2013 een ongunstige trend zien, terwijl stadsdeel Nijmegen-Nieuw-West zich juist verbeterd. In Zuid komen vooral wegverkeer, buren of buurtgenoten en bromfietsen of motoren naar voren.
Enige stankoverlast
Geuroverlast komt minder naar voren dan geluidsoverlast:
- Zo’n kwart van de Nijmeegse huishoudens heeft te maken met hinder van stank of vieze lucht.
- Net als in eerdere jaren speelt dit vooral op bepaalde momenten (in 20% van de huishoudens) en voor een kleine groep vaak (3% in 2017).
- De meest genoemde oorzaken zijn gft-containers of afvalbakken, barbecue of open vuren en wegverkeer.
- 3% van alle Nijmeegse huishoudens zegt dat er als gevolg hiervan thuis gezondheidsklachten voorkomen.
Figuur: Percentage huishoudens dat vaak stankoverlast ervaart in eigen buurt. Bron: Burgerpeiling.
Wat stinkt er?
Bronnen van stankoverlast in Nijmegen zijn vooral:
- gft-containers of afvalbakken (5% van alle Nijmeegse huishoudens ervaart hiervan soms hinder, 0,8% ervaart hiervan vaak hinder);
- barbecue of open vuren (3,2% soms stankhinder, 0,6% vaak);
- wegverkeer (1,5% soms stankhinder, 1,1% vaak);
- honden- of kattenuitwerpselen (1,4% soms stankhinder, 0,9% vaak).
Minder genoemde bronnen van stankhinder zijn riolering en open haarden.
Waar stinkt het?
In vergelijking met andere stadsdelen springen er uit:
- Nijmegen Oud-West waar 7% van de huishoudens vaak stankoverlast ervaart. Vooral van wegverkeer, honden of katten, gft-containers of afvalbakken en riolering.
- Dukenburg, 5% vaak stankoverlast. Vooral van wegverkeer, honden- of katten, gft-containers of afvalbakken, riolering en barbecue/open vuur.
- Lindenholt 4%, honden of katten, wegverkeer, barbecue/open vuur, gft-containers of afvalbakken, riolering en open haarden.
- Nijmegen-Centrum 3%, riolering, gft-containers of afvalbakken, honden of katten.
Luchtkwaliteit
In Nijmegen voldoet de luchtkwaliteit aan de wettelijke normen. Impact van schadelijke stoffen is er vooral rond de grotere stadswegen.
Is de lucht in Nijmegen schoon?
De luchtkwaliteit in Nijmegen wordt bepaald door een groot aantal factoren:
- (Achtergrond)concentraties van schadelijke stoffen door stedelijke en industriële uitstoot en buitenlandse bronnen.
- Lokale emissies door bijvoorbeeld wegverkeer of huishoudens. In Nederland zijn vooral fijnstof (PM10) en stikstofdioxide (NO2/NOx) van belang.
Nijmeegse cijfers rond fijnstof, stikstofdioxide en roet zijn gevat in Milieuatlaskaarten. Vanuit wettelijke grenswaarden bekeken is de impact van schadelijke stoffen in 2013, 2014 en 2015 vooral zichtbaar rond de grotere stadswegen. Er zijn ook andere indelingen en kwalificaties mogelijk.
Figuur: concentraties van schadelijke stof in de lucht in microgram per kubieke meter (µg/m³). Bron: gemeente Nijmegen.
In de Atlas Leefomgeving wordt de luchtkwaliteit ook inzichtelijk gemaakt:
- de ‘actuele luchtkwaliteitsindex’, ontwikkeld door RIVM, beoordeelt onze luchtkwaliteit op basis van fijnstof, ozon en stikstofdioxide (alle drie berekend en geijkt aan metingen);
- de roetconcentratie in Nijmegen (2016);
- fijnstof ;
- ozon .
Een voorbeeld van de RIVM-roetkaart (jaargemiddelde roetconcentratie):
Figuur: Luchtkwaliteit: berekende roetconcentraties (jaargemiddelde 2015). Bron: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), via atlasleefomgeving.nl .
Volgens de rijksoverheid zijn er sinds 2014 geen overschrijdingen van grenswaarden voor fijnstof of stikstofdioxide, behalve op de rivier De Waal:
- De grenswaarden voor fijnstof werden al langer niet overschreden; stikstofdioxide blijft sinds 2014 op alle Nijmeegse wegvakken onder de wettelijke marge. Aan de afname van bepaalde overschrijdingen heeft de opening van de nieuwe stadsbrug De Oversteek (november 2013) bijgedragen.
- Door scheepvaart op de Waal zijn er nog wel overschrijdingen van grenswaarden op de rivier. Deze bevinden zich binnen de rivierbedding en niet op de oevers.
Figuur: Overschrijding grenswaarden stikstofdioxiden op Nijmeegse wegen (in meters wegvak). Bron: Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Gemeente Nijmegen (2017).
Minder milieubelastende en risicovolle bedrijven
Menselijke activiteiten leggen een bepaalde milieudruk op lucht, water en bodem, en hebben gevolgen voor natuur en gezondheid:
- Dan is het goed nieuws dat het aantal milieubelastende of risicovolle bedrijven gestaag afneemt binnen onze gemeente.
- Het aantal milieubelastende bedrijven (vergunningsplichtig binnen de Wet Milieubeheer) lijkt gestaag af te nemen van 87 in 2011 naar 54 in 2017. Deze kunnen dermate gevaar, schade of hinder veroorzaken dat voorschriften nodig zijn.
| 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Milieubelastende vestigingen (vergunningplichtig) | 87 | 80 | 67 | 51 | 60 | 59 | 54 |
Risicobedrijven | 34 | 34 | 34 | 34 | 30 | 29 | 28 |
Figuur: Aantal bedrijven onder de Wet Milieubeheer en risicobedrijven in Nijmegen. Bron: gemeente Nijmegen en ODRN.
Ook de externe veiligheid is belangrijk voor de leefomgeving. Denk aan risico’s van gevaarlijke stoffen:
- Het totaal aantal risicobedrijven binnen onze gemeente neemt langzaam af.
- Het gaat bijvoorbeeld om opslag gevaarlijke stoffen, ammoniak-koelinstallaties, LPG-tankstations of verkooppunten van consumentenvuurwerk.