Diverse factoren van belang voor aantrekkingskracht Nijmegen
Het grote aantal studenten in Nijmegen, van wie een deel na de studie in Nijmegen zal blijven wonen, is van belang voor de groei van het inwonertal. Voor de periode 2017/2018-2025/2026 wordt voor Nijmegen een stabiel aantal voltijdstudenten voorzien. Het aandeel internationale diplomastudenten daarin neemt toe (van 2.740 naar circa 4.000). Landelijk is er sprake van een groei van het aantal internationale diplomastudenten, vooral bij de universiteiten. Die groei houdt de toename van de totale studentenpopulatie in Nederland de komende jaren in stand.
Ook diverse andere ontwikkelingen zijn van belang bij de voorziene groei van Nijmegen en andere steden. De leeftijd waarop traditionele gezinshuishoudens gevormd worden is hoger geworden. Meer mensen blijven langer of voor altijd single en/of kinderloos. Deze mensen, en ook steeds meer huishoudens met kinderen en hoger opgeleiden, kiezen vaak voor de diversiteit van een stedelijke woonomgeving. En concentratie van kennis, hoogopgeleiden en bedrijven binnen de kenniseconomie in (universiteits)steden zorgen voor een aantrekkelijk vestigingsmilieu. We zien dat Nijmegen een hooggewaardeerde woonstad is die als uitvalsbasis dient voor werk elders in Nederland (45.000 Nijmegenaren werken buiten de stad, vooral buiten de regio). En voor de komende jaren staat er veel nieuwbouw gepland.
Veel nieuwbouw, desondanks krapte op de woningmarkt
In de jaren 2012 tot en met 2018 werden er in Nijmegen gemiddeld 1.000 woningen per jaar nieuw gebouwd (versus 655 gemiddeld voor de benchmarksteden). In 2016 en 2017 waren de aantallen het hoogst (circa 1.400 per jaar). Als we de nieuwbouw in de periode 2012 t/m 2018 afzetten tegen de woningvoorraad in 2012, zien we dat van alle benchmarksteden in Nijmegen de meeste nieuwbouw heeft plaatsgevonden; het aantal nieuwbouwwoningen in de periode 2012 t/m2017 bedraagt 9,5% van de woningvoorraad in 2012. In de komende jaren zal vooral in Nijmegen-Noord nog veel gebouwd worden. Het aantal bewoners zal volgens het hoofdscenario in onze eigen gemeentelijke prognose groeien naar circa 32.000 in 2030.
Nijmegen telt inmiddels circa 80.000 zelfstandige woningen: 43% koopwoningen en 55% huurwoningen (waarvan 72% corporatiewoningen). Ten opzichte van de vergelijkingssteden is er in Nijmegen in 2018 naar verhouding wat meer corporatiehuur en wat minder particuliere huur (percentage koopwoningen is tamelijk gemiddeld). Het aantal koopwoningen en particuliere huurwoningen is sinds 2012 sterker gegroeid dan het aantal corporatiewoningen. Steeds meer Nijmeegse huishoudens bezitten een eigen woning. En steeds meer Nijmeegse huishoudens wonen in een etagewoning.
Figuur: Woningnieuwbouw in Nijmegen en de benchmarksteden in de periode 2012 tot en met 2018 als percentage van de woningvoorraad 2012. Bron: CBS-Statline.
Ondanks de toename van de woningvoorraad, is er sprake van krapte op de woningmarkt, zowel voor huur- als voor koopwoningen.
Van de ruim 31.000 corporatiewoningen zit in 2018 zo’n 95% onder de huurliberalisatiegrens van €711. Het aantal corporatiewoningen onder de huurliberalisatiegrens is sinds 2013 met circa 1.000 toegenomen. Voor elke 100 huishoudens die tot de doelgroep sociale huurwoningen behoren, zijn er 89 woningen onder de liberalisatiegrens beschikbaar. Ten opzichte van de wat kleinere doelgroep van huishoudens met recht op huurtoeslag is er een klein overschot aan betaalbare corporatiewoningen. Het totaal aantal goedkope plus betaalbare corporatiewoningen daalde in de periode 2006-2014, en is daarna weer gaan stijgen. toegoemen en is steegs van
In Nijmegen verhuren de corporaties per jaar zo’n 1.700-2.200 vrijkomende woningen aan nieuwe bewoners. In 2017 en 2018 zat het aantal toewijzingen met 2.013 en 1.853 woningen middenin die bandbreedte. Wie reageert op een woning, had in 2018 een kans van 8% op succes. Die totale slaagkans (aantal toewijzingen gedeeld door het aantal reacties) loopt de laatste 10 jaar met wat ups-and-downs iets terug. Voor starters liggen de slaagkansen het laagst (4,7%), herstarters en doorstromers hebben met 9,5 en 8,7% iets meer succes bij hun reacties op huurwoningen.
De Nijmeegse corporatiehuurders zijn meestal passend gehuisvest (2016: 78% tegen 75% landelijk). Het percentage huishoudens dat met een te hoog inkomen in een woning onder de liberalisatiegrens woont, is met 11% lager dan de 12% in Nederland gemiddeld. Duur scheefwonen komt ook wat minder voor dan landelijk, maar het verschil is minimaal. Het te goedkoop wonen neemt af, het te duur wonen neemt wat toe.
Na het dieptepunt in 2013 is de markt voor de bestaande koopwoningen flink aangetrokken. In de laatste vijf jaar zien we het aanbod aan bestaande koopwoningen in hoog tempo opdrogen. De marktratio (aantal transacties in elk kwartaal als percentage van het aantal aangeboden woningen) loopt daardoor op van rond 20% naar vrijwel 100%. Door de verkrappende markt stijgt de gemiddelde transactieprijs. Daarbij volgt Nijmegen het landelijk gemiddelde op 5 à 10% afstand.
Druk op woningmarkt voor studenten wat afgenomen, wel nog krappe markt
Door meer aanbod en vooral ook een dalend aantal studenten dat hier komt wonen, neemt de spanning op de Nijmeegse markt voor studentenhuisvesting (SSH& plus particulier) sinds 2015 wat af. Het aantal studenten aan de HAN en RU is verder gegroeid (naar circa 47.000), maar door de invoering van het nieuwe leenstelsel in september 2015 is het aantal in Nijmegen woonachtige studenten licht gedaald (naar circa 20.000). Wel wordt de Nijmeegse woningmarkt voor studenten in de Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2018 nog steeds als krap bestempeld.